“Талибан” террорист бүлэглэл өчигдөр Афганистаны нийслэл Кабул дахь НҮБ-ын барилга, ажилтнуудыг барьцаалжээ. Барилгыг бүслэлд буй цагдаагийн тусгай албаныхан болон алан хядагчдын хооронд хүчтэй буудалцаан болж байлаа. Тус улсын цагдаагийнхан барилга дотор ойролцоогоор 5-6 алан хядагч байж болзошгүй хэмээн таамаглаж байв. Орон нутгийн 10.00 цаг гэхэд террористуудын барьцааны гол зорилго нь тодорхойгүй байлаа.
1825 онд Британийн эмч, судлаачдын эртний Египетийн нэгэн бунхнаас олсон эмэгтэйн шарилаас хавдрын эс олсон тухайгаа Лондоны их сургуулийн эрдэмтэд мэдээлсэн байна .Судалгааны багийн ахлагч Августус Боци Грэнвилийн ярьснаар МЭӨ VII зууны үед амьдарч байсан 50-55 настай эмэгтэйн үхлийн шалтгаан нь өндгөвчний хавдар байжээ. Гэхдээ тэрбээр уушигны сүрьеэгээр нас барсан гэнэ. Түүнчлэн шарилын эд эсэд хийсэн шинжилгээгээр сүрьеэ өвчин эмэгтэйн яс, нойр булчирхайд ч тархсан нь нотлогдсон гэж medportal.ru сайтад нийтэлжээ.
Компьютерийн технологийн салбарт манлайлагчдын нэг “Lenovo” групп шинэ загварын компьютеруудаа танилцууллаа. Шинэ бүтээлүүд нь тус компанийн IdeaPad гэгддэг лэптоп болон IdeaCenter нэртэй ширээний компьютерийн төрөлд харьяалагдах бөгөөд тодруулбал, IdeaPad-ын U150, U550, Y550P болон IdeaCenter-ийн B500, K300 болон H230 серийн компьютерууд юм. Эдгээрийн онцлог нь бүгд “Windows 7” үйлдлийн системтэй ажээ. 
Арлын оронд монгол ах дvv нар нэгнээ бэрттэл нь "зодсон" тухай яриа ид хvчээ аваад байна. Бэлтгэлийн vеэр Хакухо аварга хvний хурд хvч бас уур хилэн гэж ямар байдгийг нутаг нэгт Шёотэнрод ёстой vзvvлэх шиг болжээ. Долоон минутын турш босч ирэх тутам нь тулан ноцолдсон аваргын сорилтод Шёотэнро тэсэх гэж ихэд хичээсэн ч эцэстээ баруун євдгєндєє бэртэл аван эмнэлэгт хvргэгдсэн байна.
Аваргын энэхvv сонголт бас тэрхvv их хилэнг єнгєрєгч есдvгээр сарын башёд ємнє нь хєндєлссєнийхєє тєлєє Шёотэнро хvртсэн байна. Бие хаа арал чацаар аваргаас тєдийлєн дутахгvй Шёотэнро ирэх башёд барилдах эсэх нь эргэлзээтэй байгаа тухай шуугиж эхэллээ. Ялангуяа япончуудад хоёр монгол нэгнээ "нvдсэн нь" загатнасан газар маажсан тун таатай vйл явдал болсон байна.Гамшиг ослын нөхцөл байдлын тухай
Нийслэлийн нутаг дэвсгэрт сүүлийн 5 жилд дараах томоохон гамшиг ослуудад отрядын бие бүрэлдэхүүн үүргээ амжилттай сайн гүйцэтгэж ирлээ.
1.Үер усны аюул
Үер усны аюулын дуудлаганд нийт 280 гаруй удаа үүрэг гүйцэтгэснээс 95 хүний амь насыг аварч , усанд осолдсон 260 гаруй хүний цогцсыг эрэн хайх аврах ажиллагаа явуулан олж холбогдох байгууллага хүмүүст хүлээлгэн өгч ажиллаа
2. Нуранги
Отрядын бие бүрэлдэхүүн нурангийн дуудлагаар нийт 24 удаа ажиллаж 5 хүний амь насыг аварч 14 хүний цогцосыг аврах ажиллагаа явуулан олж гаргаж холбогдох байгууллага хүмүүст хүлээлгэн өгсөн байна.
3. Цацраг идэвхит болон химийн хорт бодис
Нийслэлийн 6 дүүргийн нутаг дэвсгэрт химийн бодис осол 7 удаа гарч ,үүний улмаас 4 хүн амь насаа алдсан 15 хүн, хүнд , 32 хүн, дунд , 84 хүн , хөнгөн хордолт авч байснаас отрядын бүрэлдэхүүн очиж ажиллан үүргээ осол авааргүй гүйцэтгэсэн
4. Хүн малын гоц халдварт өвчин
Хан-Уул дүүргийн Өлзийт хороо ,Баянзүрх дүүргийн Туул зөрлөг , Богд Хан-Уулын Харганат , Арцатын аманд гарсан малын галзуу өвчин 2001 , 2006 онд Чингэлтэй , Сүхбаатар , Хан-Уул дүүргүүдэд гарсан малын гоц халдварт шүлхий өвчний үеэр хөл хорио тогтоож , шүлхий өвчнөөр өвчилсөн мал амьтдыг устгах , вакцинжуулах ажлыг амжилттай гүйцэтгэсэн
5. Ой хээрийн түймэр
Тус отряд нь Архангай , Булган ,Сэлэнгэ ,Завхан ,Дорнод ,Хэнтий ,Төв аймаг , Нийслэлийн ногоон бүсэд гарсан 570 гаруй мянган га газрын ой хээрийн түймрийг унтрааж 210 айл , 150000 мал ,130 гаруй өвөлжөө 1500 тонн өвсийг ой хээрийн түймрээс хамгаалж үүргээ сайн гүйцэтгэсэн байна.
Бусад ажил
Их Монгол улс байгуулагдсаны 801 жилийн ойг угтаж тус отрядын бие бүрэлдэхүүн 12 төрлийн бүтээлч ажил санаачлан 500 гаруй мянган төгрөгийн фонд цулуулан зарцуулж отрядын байрлалыг тохижуулж аврагч албан хаагчдын ажиллаж , амьдрах таатай орчинг бүрдүүлэн ажиллаж байна. Ажилчин албан хаагчдын нийгмийн асуудлыг шийдвэрлэж Нийслэлийн Засаг даргын тамгын газарт хүсэлт тавьснаар 3 албан хаагчдыг 5 ханатай иж бүрэн гэр шагнууллаа. Тус отрядын бие бүрэлдэхүүн материаллаг баазаа бэхжүүлэн аврагч нарын мэдлэг ур чадвараа дээшлүүлэн ард иргэдийнхээ өмнө хүлээсэн үүргээ нэр төртөй биелүүлж Онцгой байдлын албаны бодлогыг тууштай хэрэгжүүлэхээр шамдан ажиллаж байна.
3.Сургалт бэлтгэлийн талаар
Отрядын бие бүрэлдэхүүнд Онцгой Байдлын Ерөнхий Газрын даргын баталсан 416 цагийн давтан сургалтыг зохион явуулж гамшиг ослоос урьдчилан сэргийлэх , аврах , хор уршгийг арилгах , сэргээн босгох ажиллагаанд мэргэшүүлэн сургаж байна. Отрядын тусгай төлөвлөгөөгөөр Нийслэлийн Усан Спорт Сургалтын төвийн усан бассейнд аврагч бүрэлдэхүүнийг мэргэшүүлэн дадлагжуулж байгаагаас гадна Англи хэлний анхан шатны сургалт , бялдаржуулах дамжааг тус тус хичээллүүлж жил бүр ГССЗКлиник эмнэлэг , Түлэнхийн төв , Шүүх эмнэлэгүүдэд дадлага сургууль хийлгэж сэтгэл зүйн бэлтгэлийг дээшлүүлэх сургалт дадлагыг зохион явуулж байна. Отрядын аврагч нарыг гадаад улсуудад мэргэжлийн дагуу мэргэшүүлэн сургаж байгаа бөгөөд Солонгос улсад -1 аврагч , Белоруссь улсад 3 аврагч , Турк улсад 3 аврагч, ОХУлсад 4 аврагч, Буриад улсад 2 аврагч , Хятад улсад 1 аврагчыг тус тус сургаж ур чадварыг нь дээшлүүлсэн Одоо тус отрядад дээд боловсролтой 7 хүн , тусгай дунд боловсролтой 10 хүн , бүрэн дунд боловсролтой 14 хүн ажиллаж байгаа бөгөөд үүнээс цэргийн мэрэгжлийн 2 дугаар зэрэгтэй 10 хүн, 3 дугаар зэрэгтэй 3 хүн , шүхрийн спортын дэд мастер 1 хүн , 1 дүгээр зэрэгтэй 5 хүн , 2 дугаар зэрэгтэй 7 хүн , 3 дугаар зэрэгтэй 6 хүн тус тус ажиллаж байна.
2. Отрядын хүч хэрэгсэл
Нийслэлийн хэмжээнд гамшгийн аюулаас урьдчилан сэргийлэх ,гамшгийн голомтод аврах ажиллагаа явуулах ,учирсан хор уршгийг арилгах , сэргээн босгох үүрэгтэй тус отряд нь 32 хүний орон тоотой 16 нэгж техниктэй батлагдсан бөгөөд үүнээс 4 офицер , 21 аврагч, 5 энгийн албан хаагч үүрэг гүйцэтгэж байна. Тус отрядын бие бүрэлдэхүүний 85 % нь 20-35 насны залуучууд ажилладаг бөгөөд боловсон хүчнээ Батлах хамгаалах Их сургуулийн Ахлагчийн сургуульд аврагч шүхэрчин, аврагч усчин , аврагч химичний , дамжааг төгссөн хүмүүсийг томилуулан ажиллуулж ирсэн бөгөөд одоо 18-25 насны бие бялдрын хөгжил сайтай залуучуудыг сонгон авч мэргэшүүлэн ажиллуулж байна.
1.Отрядын бүтэц зохион байгуулалт , үүрэг
Тус отряд нь 1969 онд Агаарын харилцааны газрын материаллаг баазыг түшиглэн Ойн аж ахуйн мод боловсруулах үйлдвэрүүдийг 
удирдах газрын харъяа Түймэр Эсэргүүцэх Агаарын харуулын алба нэртэйгээр ойн түймрийг агаараас илрүүлэн унтраах үүрэгтэйгээр байгуулагдсан бөгөөд 1990 онд Улсын Иргэний хамгаалалтын газрын даргын Н/65 тоот тушаалаар Нийслэлийн Байгалийн Гамшигтай Тэмцэх салбар 1998 онд Улсын Иргэний Хамгаалалтын Газрын дарга ,Нийслэлийн Засаг даргын хамтарсан Н/124 тоот тушаалаар Нийслэлийн Байгалийн Гамшгаас Аврах анги , 2005 онд Нийслэлийн Онцгой байдлын газрын Аврах отряд болон өөрчлөгдөж нийслэлийн иргэд хүрээлэн буй орчныг гамшиг ослын аюулаас урьдчилан сэргийлэх , аврах ,хор уршгийг арилгах , сэргээн босгох ажлыг гүйцэтгэх үндсэн чиг үүрэгтэйгээр үйл ажиллагаагаа явуулж байна.
“… Монголд барагцаагаар унтарсан 400 шахам галт уул байгаагаас Дарьгангад 220 гаруй, Говьд 40-50, Хангайд 45-50, Хэнтийд 20 шахам, Соёны нуруунд 20 орчим, Алтайд 10 гаруй бий гэдэг. Эдгээрийн дотроос Хорго хамгийн залуу, дөнгөж хоёр түм орчим жилийн өмнө унтарсан уул гэнэ.
Архангай аймгийн Тариат сумын нутагт оршдог, Хорго уулын байгалийн үзэсгэлэнт газар нь 56 ам.км талбай бүхий нутгийг эзэлдэг. Энэхүү өвөрмөц газрыг 1965 онд улсын хамгаалалтад авчээ.
Энэ нутаг газар зүйн талаасаа Хангайн уулархаг дэд мужийн төвд, Тэрхийн цагаан нуурын зүүн хөвөөнд оршдог. Далайн түвшнээс дээш 2100-2200 метр өндөрт байрлах бөгөөд унтарсан галт уулсын гүнзгий өрх тогоо, бялхан гарсан хүрмэн хад цохио, ангал, хонгил, агуй, нүх, асга хайрга, хүрмэн тавцан тэргүүтэй хоргодох газар нэн элбэг тул Хорго хэмээн нэрийдэх болсон гэдэг. Хангайн дэд мужийн ойт хээр, уулын хээр зонхилсон Хорго нутгийн зөвхөн дархан хилийн доторх ба гаднах газар зүйн иж бүрдэл нь олон янз, гайхам сонин сайхан үзэсгэлэнтэй юм.
Хоргын тогооны амсар хүрээ хөндлөөшөө 300-400 метр, өрхийн гүн 70 метр бөгөөд, дотогшоо нурж, гулссан асга ёроолдоо тунасан байдаг. Хоргын тогоо уулын баруун урд хормойдоо 10 метр диаметртэй амсар хүрээ бүхий Бор хундага гэж нэрлэгддэг жижиг хонхор бий. Хоргын тогооны баруун урд өвөрт 150х250 орчим диаметртэй 6-8 метр гүн, зууван өрхтэй 2140 метр орчим өндөртэй Тэвш хэмээх эртний унтарсан гал уул бий. Хорго нутагт хүрмэн чулуун тавцан цөмрөн нурж, гүн ангал, хад асга үлэмж олон үүссэн байдаг ба тэдгээрийн томоохныг нь Их Анга, Бага Анга, Шар нохойн там, Чонын үүр гэх мэтээр нэрлэдэг.
Алдарт "Титаник" хөлгийн сүүлчийн зорчигчийн чандрыг уржигдар Их Британийн өмнөд эрэг, Саутхемптон боомтод далайд цацжээ.
Элизабет Глэдис Дин энэ оны тавдугаар сард 97 настайдаа нас барсан аж. "Титаник" живж байхад тэрээр ердөө л есөн сартай байсан бөгөөд хөлгийн хамгийн бяцхан зорчигч байжээ. Элизабетийн аав нь тамхины мухлаг нээх зорилготой гэр бүлээрээ Америкийн Канзас хотыг зорьсон аж. Онгоц живэхэд аав нь нас барж, тэрээр ээж болон ахын хамт аврагдан бүх амьдралаа Саутхемптонд өнгөрүүлжээ.
Амьдралын сүүлийн жилүүдэд тэрээр ядруухан амьдарч, байрныхаа сарын төлбөр 3000 фунт төлөхийн тулд эд хогшлоо ч зарсан байна. Гэхдээ түүнд "Титаник" киноны одод Леонардо ди Каприо, Кейт Уинслет нар тусалдаг байжээ.
Энэхүү Саутхемптон хотоос 1912 оны дөрөвдүгээр сард "Титаник" эхний болоод сүүлчийн аялалдаа гарч байсан.
| ||
|
| Дэлхийд хамгийн олон Үлэг гүрвэлийн өндөг олдсон орд бол Өмнөговь аймгийн Гурвантэс, Булган сумдын нутагт орших Баянзаг, Олгой, Улаанцав, Бугуйн цав зэрэг газар юм.Эдгээр газраас бараг гэмтээгүй шахам 10-15 см урт чулуужсан өндөг хэдэн зуугаар олджээ. Тэндээс олдсон чулуун өндөг эдүгээ Улаанбаатар, Москва, Варшав, Нью-Иоркийн музейд хадгалагдаж байна. |
Аймагт ерөнхий боловсролын сургууль 32, цэцэрлэг 29, соёлын төв 23, Хөгжимт драмын театр, орон нутгийг судлах музей ажилладаг.
Тус аймагт сумын эмнэлэг 23, аймагт орчин үеийн тоног төхөөрөмжөөр тоноглогдсон нэгдсэн эмнэлэг ажилладаг.
Аймгийнхаа байгалийн үзэсгэлэнт газар нутаг, Хөвсгөл нуурын цогцолбор газрыг ашиглан аялал жуулчлалыг эрчимтэй хөгжүүлж байна.
Манай аймагт гадаад, дотоодын бизнесүүд шинэ төрлийн үйлдвэрлэл үйлчилгээг эрхлэх, хөдөө аж ахуйн бүтээгдэхүүн боловсруулах, эрдэсийн болон ашигт малтмалын нөөцийг ашиглан хамтарсан үйлдвэр байгуулах Хөвсгөл нуурын сав нутагт аялал жуулчлалыг хөгжүүлэх өргөн боломж бий.
Хөвсгөл аймаг эх орныхоо тусгаар тогтнол, хөгжил цэцэглэлийн төлөө амь бие, оюун ухаан, авъяас чадвараа зориулж ирсэн алдар цуутнуудын өлгий билээ. Тус аймгаас ардын домогт баатар Чингүнжав, Монгол улсын баатар Л.Даваадорж, Л.Гэлэгбаатар, Г.Цэнд, Д.Гунгаа нар төрөн гарсан бөгөөд Ардын хувьсгалын партизан 40 гаруй, Хөдөлмөрийн баатар 22, гавъяат 48, эрдэмтэд 100 гаруй улс, аймгийн олон зуун аварга, сайчууд төрсөн.
1990 оны ардчилсан хувьсгалын төлөө бусад аймгуудаас хамгийн түрүүн хөл тавьж Даваадоржийн талбайд өлсгөлөн зарлаж тэмцэж явсан түүхтэй. Хөвсгөлчүүдийн шаргуу хөдлмөрийг үнэлж төр засгаас 1986 онд аймгийг "Хөдөлмөрийн гавъяаны улаан тугийн одон"–гоор шагнасан юм.
Эдгээрээс гадна Өндөр Гонгор, Жалханз хутагт Дамдинбазар, Гэлэнхүү нар Хөвсгөлд төржээ.
Данийн аялагч Хэннгинг Хаслунд-Кристенсен нь одоогийн Эрдэнэбулган суманд 1, 2 жилийн турш 1920-оод онд иржээ. Мөн зарин нутгийн ард Алан-Гуа эхийг Чандмань-Өндөрт төрсөн гэж үздэг.
Хөвсгөл аймаг байгалийн баялаг, эрдэнэсийн сангаар нэн арвин, үйлдвэрийн зориулалтаар ашиглах боломжтой судалгаа хийсэн олон сая тонн нөөцтэй фосфорит, нүүрс, бал чулуу, алт, төмрийн хүдэр, шороон будаг, шохойн чулуу, гантиг, боржин, үүний зэрэгцээ хөнгөн үеийн үйлдвэрлэлд чухал ач холбогдолтой баялаг бий. Олон сая шоо метрээр тооцогдох ойн нөөцтэй.
Тус аймгийн нутаг дэвсгэр дээр нэн эртний үеэс хүн оршин сууж амьдарч байсныг илтгэсэн чулуун болон хүрэл зэвсгийн үеийн булш, хадны сүг зураг, буган хөшөө олонтой.
Тухайлбал Цагаан-Уул сумын Сангийн далайн хүрээ, Бүрэнтогтох сумын Уушгийн өврийн 2–3 метр өндөр буган хөшөө, 3–4 метр өндөр хиригсүүр, Загзуугийн амны шороон хэрэм, Мөнх хааны ордны туурь, Цагаан-Үүр, Чандмань-Өндөр сумын нутагт орших хүн чулуун хөшөө, Мөнх хааны болон Кул Билгэ хаанд зориулан босгосон гэрэлт хөшөө зэрэг түүхийн дурсгалт зүйлс олон бий.
Аймгийн эдийн засгийн гол салбар нь хөдөө аж ахуй юм. Хөдөө аж ахуйд мал аж ахуй голлох байр эзэлнэ. Аймгийн нийт нутгийн 57.7%-г хөдөө аж ахуй эдэлбэр газрын хэрэгцээнд ашигладаг.
Тус аймгийн байгаль цаг уурын нөхцөлд тохирсон нутгийн шилмэл омгийн Дархад омгийн хонь, хогоргын улаан монгол, эрчимийн хар ямаа, тэсийн голын адуу зэргийг үржүүлэн ашиглаж байна. Тус аймгийн Цагааннуур суманд цаа бугыг өсгөн үржүүлдэг. Тус аймгийн Tариалан Эрдэнэбулган, Рашаант сумд газар тариалан эрхэлж ирсэн ба 2000 оноос нийт эргэлтийн талбай 20,4 мянган га–д хүрч жилд дунджаар 10,4 мянган га–д үр тариа, төмс, хүнсний ногоо тариалж байна.
Aймгийн нийт нутгийн 35,4% буюу 35,5 мянган км квадрат талбайг ойн талбай эзэлнэ. Ойд гацуур, хуш, нарс, улиас зэрэг навчит болон шилмүүст мод эзэлдгийн 90 орчим хувь нь хар мод юм.
Тус аймагт Вансэмбэрүү, алтан хундага зэрэг 80 шахам төрлийн эмийн ургамал ургана. Нэрс, үхрийн нүд, улаалзгана, улаагана, хад, аньс, чонын хэл, тошлой, гүзээлзгэнэ зэрэг жимс, самар, мэхээр, мөөг, сонгино гэх мэт хүнсний ургамлын арвин баялаг нөөцтэй юм. Эдгээрээс биологийн нөөц удмын сангаараа эрдэмтний сонирхлыг татдаг Сибир жодоо, хонин арц, ягаан цээнэ, ямаан сэрдэг, шивүүрт, ортууз зэрэг олон төрлийн ургамлууд Монгол улсын улаан номонд оржээ.
Хөвсгөл аймагт 5 баг, 13 овог, 31 төрөлд хамрагдах 35 зүйлийн хөхтөн, тэр дундаа үнэг, чоно, хандгай, баавгай, хярс, хүдэр, зэрлэг гахай, буга, гөрөөс, булга, тарвага зэрэг үслэг ан амьтан, 2 зүйлийн 2 нутагтан, 4 зүйлийн хэвлээр явагч, 400 гаруй зүйлийн шавьж амьдардаг.
Манай аймгийн гол мөрөн нууранд 10 гаруй зүйлийн загас байдгийн дотор монголдоо хамгийн томд тооцогдох тул загас, Сэлэнгэ мөрнөөр дамжин ирсэн хилэм загас, Дархадын хотгор, Шишгэдийн голын сав нутагт дэлхийд хосгүй цагаан загас бий. Эдгээр загасыг Оросын Петр хаан хүнсэндээ хэрэглэж байсан байна.
Тус аймагт ёл, хойлог, шонхор зэрэг 2000 гаруй зүйлийн шувууд байдгаас гадна өрөвтас, гангар хун, хээрийн галуу, байгалийн нугас, явлаг сар, усны цагаан сүүлт бүргэд, бүргэд, алтайн хойлог, Азийн цууцаль, итгэлэн цахлай гэх мэт шувууд Дэлхийн болон Монгол улсын улаан номонд орсон шувууд бий.
